Κύριε
Πρόεδρε,
Κυρίες και
κύριοι συνάδελφοι,
Με μαύρα σύννεφα στον εθνικό μας ορίζοντα και μέσα σε
ατμόσφαιρα καταθλιπτική και απαισιόδοξη, σε ότι αφορά το μέλλον της Κυπριακής
Οικονομίας, η Ολομέλεια της Βουλής των
Αντιπροσώπων καλείται να συζητήσει και να ψηφίσει τον κρατικό προϋπολογισμό του
2013.
Οι επιπτώσεις της συνεχιζόμενης οικονομικής κρίσης είναι ήδη αισθητές σε
ολόκληρο το φάσμα της οικονομίας της χώρας μας. Όλοι οι τομείς της οικονομικής
δραστηριότητας και ιδιαίτερα οι πιο ευάλωτοι, δοκιμάζονται σκληρά.
Οι καιροί που διανύουμε αρκετά δύσκολοι. Πολλοί συμπολίτες
μας, επιχειρηματίες, ελεύθεροι επαγγελματίες, συνταξιούχοι, νέοι, πάσχοντες
συνάνθρωποι μας έχουν φτάσει σε οικονομικά αδιέξοδα με τα γνωστά συνεπακόλουθα
και συνέπειες.
Στον τόπο μας, πριν την οικονομική κρίση, υπήρξε μια
τρομερά ραγδαία οικονομική ανάπτυξη, τόσο ισχυρή, που όσα δεν είχαν γίνει για αρκετές δεκαετίες,
έγιναν σε λίγα μόνο χρόνια. Οι εμπειρίες του παρελθόντος (π.χ. Χρηματιστήριο) φαίνεται ότι δεν μας δίδαξαν.
Η οικονομική πολιτική ενθαρρύνοντας την αλόγιστη
υπερκατανάλωση οδήγησε στη δημιουργία ενός κλίματος ευφορίας, που δεν συνέβαλε
στην έγκαιρη συνειδητοποίηση των προβλημάτων. Παράλληλα, η ανταγωνιστικότητα μας
διαβρώθηκε, ενώ τα δημοσιονομικά ελλείμματα και το
δημόσιο χρέος διευρύνθηκαν αισθητά.
Η πολιτική των εύκολων λύσεων της ικανοποίησης
αιτημάτων, δικαιολογημένων ή όχι, οδήγησε
στη σημαντική διεύρυνση του κόστους παραγωγής. Επιπρόσθετα το κόστος που
επωμίζονται οι παραγωγικοί τομείς για τη συντήρηση των προστατευμένων τομέων,
όπως είναι ο κρατικός, ο ημικρατικός και αρκετοί από τους τομείς των υπηρεσιών,
αυξήθηκε σημαντικά.
Παρασυρμένοι από τα ίδια τα επιτεύγματα μας και την
επιφανειακή ευμάρεια μας γίναμε δέσμιοι της ίδιας της επιτυχίας μας.
Συμπεριφερθήκαμε σαν να είμαστε ο ομφαλός της γης και σαν να είχαμε τη
δυνατότητα να ακολουθήσουμε, μόνοι εμείς, ένα διαφορετικό δρόμο από τον
υπόλοιπο κόσμο.
Αντί η κρίση στη διεθνή οικονομία να μας δώσει τα αναγκαία μαθήματα και να οδηγήσει σε
αναπροσαρμογή της νοοτροπίας μας, προχωρήσαμε σαν να μην συνέβαινε τίποτα.
Αλήθεια, πώς από την Κύπρο της ανάπτυξης, της
ευημερίας και της προόδου, φτάσαμε στην Κύπρο της ανεργίας, της φτώχειας, της
ελεημοσύνης και της χρεοκοπίας;
Δυστυχώς τα χρόνια ευμάρειας ακολουθούν χρόνια
δίσεκτα. Την λιακάδα της ελπίδας, διαδέχεται η βαρυχειμωνιά. Την σταθερότητα, η
αβεβαιότητα. Την κυριαρχία της πατρίδας, τα μνημόνια της ΤΡΟΙΚΑ. Τον κοινωνικό
διάλογο διαδέχονται οι δυναμικές κινητοποιήσεις. Τη δίκαιη κοινωνία διαδέχονται
τα συσσίτια και τα κοινοτικά παντοπωλεία.
Η πατρίδα μας σήμερα, όσο και να μη θέλουμε να το
παραδεχτούμε, κινδυνεύει...... συρρικνώνεται......καταστρέφεται.
Μπορούμε βέβαια για το σημερινό μας κατάντημα να τα
φορτώσουμε όλα στους ξένους. Εξάλλου, η μετάθεση ευθυνών είναι ένα από τα
χαρακτηριστικά γνωρίσματα της Φυλής μας.
Από τους αρχαίους χρόνους βρίσκαμε πάντα ένα αποδιοπομπαίο τράγο για να
του φορτώσουμε τις ευθύνες για τα λάθη και τις παραλείψεις μας. Είναι η εύκολη
και ανώδυνη απάντηση.
Φταίνε οι ξένοι, η Ευρωπαϊκή Ένωση, οι Άγγλοι, οι
Αμερικανοί, το καπιταλιστικό σύστημα, ο Κομμουνισμός, οι οίκοι αξιολόγησης, η
τρόικα, οι τράπεζες ...
Μπορεί να έχουν όλοι το μερίδιο τους, όμως ποτέ δεν κάναμε μια αυτοκριτική για να
διαπιστώσουμε το μέγεθος και τον βαθμό της δικής μας ευθύνης.
Ας κάνουμε λοιπόν την δική μας αυτοκριτική, να
διαπιστώσουμε τις παραλείψεις και τα λάθη μας, και να αλλάξουμε έστω και την
τελευταία στιγμή πορεία, πριν καταποντιστούμε στο βάραθρο της εθνικής συμφοράς.
Αλήθεια, πως καταντήσαμε έτσι;
Χάσαμε την αξιοπιστία μας.
Χάσαμε την ταυτότητα μας, την αξιοπρέπεια και τον
προσανατολισμό μας.
Την παραμόρφωσε το προσωπικό συμφέρον, ο
ευδαιμονισμός, το εύκολο κέρδος, η χλιδή και η καλοπέραση, ο αρχοντοχωριατισμός
μας, η υπόσκαψη των εθνικών ιδεωδών και των πνευματικών αξιών.
Πάθαμε ότι και οι δυο βάτραχοι του μύθου.
Χοροπηδούσαν πανευτυχισμένοι μέσα στο δροσερό λιβάδι χωρίς να βλέπουν μπροστά
τους. Ήταν τόσο ευτυχισμένοι μέσα στην ευδαιμονία και την καλοπέραση. Ξαφνικά,
αφού δεν έβλεπαν που πήγαιναν, έπεσαν σένα βαθύ πηγάδι. Στην αρχή χάρηκαν από
την δροσιά του νερού. Όταν όμως συνειδητοποίησαν που είχαν πέσει, ρώτησε ο ένας
τον άλλο. «Και τώρα πως βγαίνουμε από δω μέσα;»
Έτσι κι’ εμείς, οδηγηθήκαμε στο βάραθρο της οικονομικής
εξαθλίωσης, κατρακυλήσαμε στο βάραθρο της οικονομικής καταστροφής.
Και τώρα; τι μπορούμε να πούμε στις νεότερες γενιές
που ζητούν το λόγο για το σημερινό μας κατάντημα; Tι μπορούμε να πούμε στις στρατιές των ανέργων;
Σήμερα όλοι κατανοούμε την πικρή και σκληρή
πραγματικότητα.
Σ’ αυτές τις κρίσιμες στιγμές που περνούμε, επιβάλλεται
να ξαναβρούμε τον προσανατολισμό μας. Να ανακαλύψουμε ξανά τον πραγματικό μας
εαυτό, την πραγματική μας εθνική και θρησκευτική ταυτότητα.
Επιβάλλεται να δούμε τα πράγματα με νέο μάτι, με
καινούργια διάθεση, με
σύνεση και ψυχραιμία, κυρίως, όμως, με ενιαία
στρατηγική και ενιαία τακτική που θα τονώσει το εθνικό μας φρόνημα, την πίστη
στην πατρίδα, και το εθνικό μας μέλλον.
Κυρίες και
κύριοι συνάδελφοι,
Η παρούσα κρίση δεν δημιούργησε όλα τα προβλήματα που
βιώνουμε σήμερα, αλλά επιτάχυνε την εμφάνιση τους και τα επιδείνωσε. Αυτό που
επιτείνει την ανησυχία μας, είναι ο συνδυασμός των εξής γεγονότων και βάσιμων
εκτιμήσεων:
α) Υπάρχουν σοβαρά διαρθρωτικά προβλήματα, τα οποία
δεν σχετίζονται με την κρίση.
β) Τα μέτρα που ως τώρα έχουν ληφθεί δεν έχουν
διαφοροποιήσει ουσιαστικά την υφιστάμενη κατάσταση.
γ) Ακόμα και εάν εφαρμοσθούν όλα τα νέα μέτρα που
εγκρίναμε αυτές τις μέρες και τ’ άλλα που θα ψηφίσουμε στη συνέχεια, τα οποία
έχουν μικρή συνεισφορά στην απασχόληση, θα περάσουν χρόνια, έως ότου αποδώσουν
σε αξιόλογο βαθμό στην αναβάθμιση της οικονομίας.
δ) Οποιαδήποτε άλλα μέτρα κι αν ληφθούν δεν θα
μπορέσουν να έχουν πραγματικά αποτελέσματα, χωρίς μια ριζική αλλαγή στη
νοοτροπία και προσέγγιση μας στα οικονομικά θέματα και χωρίς την προσαρμογή μας
στις διεθνείς οικονομικές πραγματικότητες.
Είναι καιρός να συνειδητοποιήσουμε ότι σήμερα η οικονομία μας έχει ωριμάσει και να συμπεριφερθούμε με
ανάλογη ωριμότητα, αντιλαμβανόμενοι πλήρως πως στο νέο περιβάλλον οι δυνατότητες
ανάπτυξης και βελτίωσης του βιοτικού επιπέδου είναι πολύ περιορισμένες.
Να αρχίσουμε να διερωτόμαστε τι θα πρέπει να
προσφέρουμε ως άτομα και ως παραγωγικές δυνάμεις και όχι πια αιτήματα και πιες
απαιτήσεις θα προωθήσουμε.
Να αντιληφθούμε ότι το κράτος δεν έχει απεριόριστες
δυνατότητες κι ότι οι πόροι που διοχετεύονται για την επίλυση των προβλημάτων
ενός παραγωγικού τομέα προέρχονται από τους υπόλοιπους τομείς κι ακόμα ότι το
κράτος είναι απλά διαχειριστής στη διοχέτευση των πόρων αυτών. Να κατανοήσουμε
ότι όλοι θα πρέπει να προσφέρουμε στο δημόσιο ταμείο ανάλογα με τις δυνατότητες
μας. Να αντιληφθούμε επίσης ότι τα
δημόσια έσοδα θα πρέπει να επαναεπενδύονται παραγωγικά κι όχι να
κατασπαταλούνται.
Χρειάζεται ακόμα να συνειδητοποιήσουμε ότι η εποχή των εύκολων και γρήγορων κερδών,
έχει περάσει κι ότι στόχος όλων θα πρέπει να είναι τα μακροπρόθεσμα οφέλη και
κέρδη που θα επιτευχθούν μόνο με τη μακροοικονομική σταθερότητα, τον εκσυγχρονισμό και την αναδιάρθρωση της
κυπριακής οικονομίας.
Σ’ ένα κόσμο που αλλάζει με τρομακτική ταχύτητα και
τα δεδομένα διαφοροποιούνται συνεχώς, οι οικονομικοί θεσμοί και διευθετήσεις θα
πρέπει να βρίσκονται συνεχώς υπό παρακολούθηση και επανεξέταση.
Κύριε
πρόεδρε,
Κυρίες και
κύριοι συνάδελφοι,
Η συζήτηση του
φετινού κρατικού προϋπολογισμού συνοδεύεται με την κορύφωση των επιπτώσεων της
κρίσης επί της κυπριακής οικονομίας, η οποία ως μικρή και ανοικτή οικονομία
αναπόφευκτα δεν θα μπορούσε να μείνει ανεπηρέαστη από την παγκόσμια οικονομική
ύφεση, καθιστώντας τον προϋπολογισμό του 2013 το κρισιμότερο των τελευταίων
χρόνων.
Κεντρικοί άξονες των ενεργειών της κυβέρνησης πρέπει να
είναι η ελαχιστοποίηση των επιπτώσεων της κρίσης, η στήριξη της απασχόλησης, η προώθηση
αναπτυξιακών μέτρων, η στήριξη των ευάλωτων ομάδων του πληθυσμού με την
ταυτόχρονη συνέχιση της πολιτικής για διεύρυνση και εμβάθυνση του κοινωνικού
κράτους. Ανησυχούμε όμως, γιατί από τους φετινούς προϋπολογισμούς απουσιάζει η
αναπτυξιακή φιλοσοφία, απουσιάζουν μέτρα αντιμετώπισης της ανεργίας και μέτρα
προστασίας των οικονομικά ασθενέστερων ομάδων του πλυθυσμού.
Όραμα της κυβέρνησης πρέπει να είναι η δημιουργία μιας
κοινωνίας, η οποία, μέσα από την συνεχή οικονομική ανάπτυξη και σε συνθήκες
πλήρους απασχόλησης, βασισμένη στις αρχές της ισότητας και της κοινωνικής
δικαιοσύνης θα διασφαλίζει σ’ όλους τους πολίτες συμπεριλαμβανομένων και των
ευάλωτων ομάδων του πληθυσμού, αν όχι ψηλό, τουλάχιστον υποφερτό επίπεδο ζωής.
Θα παρακολουθούμε στενά την εξέλιξη της
δημοσιονομικής κατάστασης και την τήρηση από πλευράς κυβέρνησης των
κυβερνητικών αποφάσεων προς την κατεύθυνση της συγκράτησης των δημόσιων δαπανών
και της προώθησης αναπτυξιακής πολιτικής.
Μιας πολιτικής για την επιτυχία της οποίας πρέπει να συνεισφέρουν
όλοι, κυβέρνηση, βουλή, πολιτικά κόμματα και οργανωμένα κοινωνικά σύνολα.
Το Δημοκρατικό Κόμμα δηλώνει την ετοιμότητα του να
στηρίξει τις δύσκολες αλλά αναγκαίες αποφάσεις με στόχο την αποφυγή της πλήρους
οικονομικής κατάρρευσης της χώρας μας και την επάνοδο της σε πορεία ανάκαμψης
και ανάπτυξης.
Καλούμε λοιπόν
την κυβέρνηση να βρίσκεται σε συνεχή διάλογο με όλους τους εμπλεκόμενους,
κομματικούς, οικονομικούς, κοινωνικούς και άλλους φορείς με σκοπό τη λήψη
καίριων αποφάσεων με τις οποίες θα επέρχονται οι αναγκαίες διαρθρωτικές αλλαγές
στην κυπριακή οικονομία, με στόχο τη μακροοικονομική σταθερότητα, τη κοινωνική
δικαιοσύνη και την εθνική κυριαρχία.
Ευχαριστώ.
